Rozporządzenie EU Deforestation Regulation (EUDR), przyjęte w kwietniu 2023 r., ma na celu ograniczenie wylesiania wynikającego z importu produktów takich jak olej palmowy, soja, kawa, kakao, drewno czy kauczuk. Jego wdrożenie ma zmniejszyć negatywny wpływ działalności gospodarczej na lasy, które w ostatnich dekadach zostały zniszczone na obszarze większym niż Unia Europejska. Produkty importowane na rynek UE muszą być zgodne z zasadą „wolności od deforestacji”, co oznacza, że ich wytwarzanie po 30 grudnia 2020 r. nie mogło prowadzić do wycinania lasów ani ich degradacji. Wejście w życie niniejszego rozporządzenia zostało jednak przeniesione na koniec 2025 roku. Dlaczego?
Zakres i kluczowe wymogi
EUDR obejmuje towary bezpośrednio przyczyniające się do wylesiania, takie jak kakao, kawa, soja, olej palmowy, bydło i drewno, oraz produkty pochodne, m.in. czekoladę, meble, papier czy wyroby gumowe. Na firmy nałożono obowiązki dotyczące:
Przepisy mają zwiększyć przejrzystość łańcuchów dostaw i zapewnić, że produkty dostępne na rynku UE są zgodne z normami środowiskowymi.
Zróżnicowanie odpowiedzialności
EUDR dzieli podmioty na:
- Podmioty wprowadzające produkty na rynek UE – pełna odpowiedzialność za zgodność spoczywa na nich.
- Podmioty handlowe – zajmujące się dalszą sprzedażą produktów, już dostępnych na rynku.
Każdy produkt wprowadzany na rynek UE musi spełniać wymogi regulacji, niezależnie od miejsca pochodzenia czy prowadzenia działalności gospodarczej.
EUDR obejmuje różne grupy surowców, m.in. kauczuk, soję, kawę, olej palmowy czy czekoladę
Opóźnienie i jego przyczyny
Pierwotnie regulacje miały obowiązywać od grudnia 2024 r., lecz Komisja Europejska, w odpowiedzi na trudności zgłaszane przez państwa członkowskie, przedsiębiorstwa i organizacje międzynarodowe, przesunęła ich wdrożenie o rok. Nowe terminy to grudzień 2025 r. dla dużych firm oraz czerwiec 2026 r. dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP).
Powody opóźnienia obejmują:
Trudności w przygotowaniu systemów informatycznych i benchmarków.
Problemy legislacyjne w określeniu organów nadzoru i sankcji za nieprzestrzeganie przepisów.
Obawy firm dotyczące kosztów i biurokracji związanej z wdrożeniem nowych wymagań.
Wpływ opóźnienia
Przesunięcie terminu daje firmom dodatkowy czas na dostosowanie się do regulacji, jednak opóźnia skuteczność działań ochrony środowiska. Wprowadzenie zasad wymaga od przedsiębiorstw dostosowania technologii i procedur, co może być szczególnie trudne dla MŚP. Wśród krytyków opóźnienia znajdują się organizacje ekologiczne i niektóre grupy polityczne, które uważają, że działania te powinny być priorytetem w walce z kryzysem klimatycznym.
Jednym z poważnych wyzwań jest także brak odpowiedniej komunikacji o EUDR wśród firm. Wielu przedsiębiorców nie jest świadomych nadchodzących wymagań, co może utrudnić ich przygotowanie. Potrzebne są intensywne działania informacyjne i edukacyjne, by zwiększyć świadomość w sektorze prywatnym.
Uruchomiono jednak portal, pozwalający na rejestrację w systemie, który docelowo ma być przeznaczony do składania sprawozdań, wynikających z Rozporządzenia.
Podsumowując...
EUDR jest istotnym krokiem w walce z globalnym wylesianiem i ochroną bioróżnorodności. Choć opóźnienie terminu wdrożenia regulacji może ułatwić firmom adaptację, przesuwa również moment osiągnięcia efektów środowiskowych. Unia Europejska, mimo trudności legislacyjnych i biurokratycznych, pozostaje zdeterminowana, by wprowadzić zmiany, które zmniejszą wpływ działalności gospodarczej na lasy.
W dłuższej perspektywie EUDR może przyczynić się do większej odpowiedzialności w globalnych łańcuchach dostaw, jednak wymaga efektywnej współpracy między państwami członkowskimi, przedsiębiorstwami i organami nadzoru.
Jeśli masz wątpliwości dotyczące EUDR, skontaktuj się z nami. Zapraszamy do współpracy.